Hırvatistan, Rusya 2018’in futbola dair en çok akılda kalan hikayesini yazdı. Takımın bu kritik performansı sadece ülke futboluna değil Hırvatistan ekonomisi ve markasına da olumlu etki etti. 2018 Dünya Kupası’nın Hırvatistan ekonomisine katkıları kısa vadede bile etkisini göstermeye başladı.

Dünya Kupası ve benzeri global etkinliklerin ekonomik etkisinin ne olduğu ve ev sahibi ülkeye getirilerinin yapılan milyar dolarlık harcamalara değip değmediği konusu oldukça tartışmalı. Bu durum Rusya için de geçerli. Rusya ev sahibi olmasına karşın 2018 Dünya Kupası’ndan en karlı çıkan ülke belki de Hırvatistan oldu.

FUTBOL GELİRLERİ

Yaklaşık dört milyonluk ülkenin futbola kazandırdığı yetenekler ülkelerine saha dışında da prestij, itibar ve ekonomik katkı sağladı. Finale kadar yükselmeleri sebebiyle Hırvatistan Futbol Federasyonu gibi düşük bütçeli bir kurum için çok önemli bir kaynak olacak $28m gelir elde edildi ^ . Federasyonun diğer ticari gelirlerinde (lisanslı ürünler, yayın, sponsorluk vb.) de artış olması kaçınılmaz.

Federasyonun gelirlerindeki artışın yanı sıra milli takımda parlayan pek çok futbolcunun elde edecekleri gelirler de artacaktır. Bu gelirlerin tamamı olmasa da önemli bir kısmı da ülkelerine dönecektir. Milli takımdakiler dışında Hırvatistan takımlarındaki futbolculara da daha fazla talip çıkması beklenebilir.

TANITIM ETKİSİ

Rusya 2018’in Hırvatistan’a futbol gelirleri dışında belki de en önemli katkısı az bilinen, küçük bir turizm ülkesinin artık bütün dünya tarafından tanınıyor olması olacaktır. Bir aylık tanıtımın sadece marka bilinirliği değil marka imajı anlamında da büyük katkıları oldu. Bunun uzun vadeli etkisinin ne olacağı önümüzdeki yıllarda somut olarak ölçülebilecek fakat bugünden bazı göstergeler “Croatia”nın global erişiminin ne kadar yüksek olduğunu ve insanların bu Adriyatik ülkesini merak ettiklerini gösteriyor.

Google Trends’e baktığınızda bir arama teriminin zaman içerisindeki popülaritisini görebilirsiniz. Arama sayılarını vermese de dönem içerisinde en çok arama yapılan dönemi 100 olarak alır ve diğer dönemleri de buna göre sıralar. Farklı terimlerin aramalarını da bu terim ile kıyaslayabilirsiniz.

Croatia terimine baktığınızda standart bir haftaya göre 20-50 defa daha fazla arama yapılmış. Croatia’nın diğer en çok arandığı dönemler de yine Brezilya 2014 ve Fransa 2016’da yer aldıkları dönemler. Buradaki oransal puanlar arasında en yüksek rakam ise 2014 Dünya Kupası’nda ulaştıkları 28 skoru.

Milyarlarca dolarlık harcama yapan ve futbol dışında çok sayıda alanda da insanların bilgi sahibi olmak için aradıkları Russia terimi ise Dünya Kupası döneminde Croatia teriminin arkasında kaldı aramalarda.

Dünya Kupası dışında kalan dönemlerde Russia kelimesi ortalama 3,5 kat daha fazla aranırken Dünya Kupasında ilk defa Croatia daha fazla arandı. Özellikle 8-14 Temmuz ve 15-21 Temmuz haftalarında bu sefer Croatia 3,5 kat fark attı ev sahibine.

Yarı final günüde sadece 1 saat içerisinde Croatia kelimesi içeren 350.000 tweet atıldı. Bu sayı normalde bir günde Hırvatistan hakkında atılan tweet sayısının yaklaşık 80 katı. Fransa ile oynanan final günü içerisinde de bir milyonun üzerinde Croatia içerikli tweet atıldı.

TURİZM VE SATIŞLAR

Hırvatistan Turizm Kurulu da bu verimli dönemde boş durmadı. Sitelerinin trafiğinin %250 arttığını duyurdu ve sosyal medyada futbol ve Hırvatistan odaklı paylaşımlar ile ilgiyi turizme çekmeye çalıştı. Dünya Kupası döneminde paylaştığı tanıtım videosu ve reklamları özellikle Almanya, Avusturya, İtalya, Hollanda, İsveç, İspanya, İsviçre pazarları hedeflenerek çeşitli mecralarda yayınlandı.

Turnuvanın akılda kalan anlarından bir tanesinden de faydalanarak Mandzukic’in ezdiği Meksika AFP’nin El Salvador’lu muhabiri Yuri Cortez’i de Hırvatistan’da misafir ettiler. Hırvatistan Turizm facebook, instagram ve twitter mesajları da 15 milyon üzerinde kişiye ulaştı.

Hırvatistan Ticaret Odası’nın açıklamalarına göre Dünya Kupası’nda harcamalarda yaklaşık %10’luk artış oldu. Bu artış turnuva dönemlerinin bilindik şampiyonları içecek, atıştırmalık ve televizyon pazarlarında gerçekleşti. Maç günlerinde yaşanan artış ise %11 ile %15 aralığında seyretti. Satışlarda yarı finalde %17 ve finalde %13’lük bir artış gözlendiği belirtiliyor.

“Futbol zaferleri bir ulusun kimliğini savaşlar kadar şekillendirir”

Franjo Tudjman, Hırvatistan’ın ilk Cumhurbaşkanı

Daha detaylı araştırma için kaynaklar:

https://theconversation.com/croatias-world-cup-consolation-google-searches-soar-as-world-seeks-information-on-finalists-99959

https://www.total-croatia-news.com/news/29921-croatia-hopes-world-cup-economic-boom-will-last

https://www.ispo.com/en/trends/multi-million-dollar-business-2018-world-cup-fifa-sponsors-and-associations

https://ecommons.luc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1066&context=business_facpubs